Zaburzenia afektywne dwubiegunowe, zwane też chorobą maniakalno-depresyjną (dawniej cyklofrenią) jest schorzeniem psychicznym, polegającymna występowaniu zaburzeń nastroju, przejawiających się jego oniżeniem (depresja) lub podwyższeniem (mania), albo stanami mieszanymi, w których stany depresyjne i maniakalne występują jednocześnie. Medycyna opisywała takie przypadki już w starożytności (Hipokrates, IV w. p.n.e.), ale dopiero na przełomie XIX i XX w. niemiecki psychiatra Emil Kraeplin wyodrębnił je jako jednostkę chorobową, nazywając psychozą maniakalno-depresyjną. Z kolei w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia Karl Leonhard (także niemiecki psychiatra) wprowadził obecną terminologię, czyli właśnie „zaburzenia afektywne dwubiegunowe” oraz sformułował kryteria diagnostyczne.
Niestety nie są do końca znane i to powoduje, że współczesna medycyna ma problemy z w pełni skutecznym leczeniem. W każdym razie wskazać należy na trzy grupy powodów pojawienia się zaburzeń afektywnych dwubiegunowych:
1. Biologiczne: wskazuje się tu na zmiany biochemiczne w mózgu, głównie w układzie noradrenergicznym, serotoninergicznym oraz
dopaminergicznym. Niektóre z tych zmian znajdują potwierdzenie w badaniach obrazowych i czynnościowych mózgu (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, pozytonowa tomografia emisyjna).
2. Predyspozycje genetyczne: odgrywają dużą rolę. Ryzyko zachorowania dla dziecka rodzica chorego sięga kilkunastu procent. Nie
udało się wyodrębnić konkretnych genów odpowiedzialnych za chorobę. Obecnie wiadomo, że jest ich wiele.
3. Osobnicze/środowiskowe: wiemy, że częściej schorzenie dotyka osoby ekstrawertywne, czyli otwarte na nowe doświadczenia, łatwo
wiążące się z innymi ludźmi. Chorzy i ich bliscy często wiążą wystąpienie objawów z różnego rodzaju trudnymi sytuacjami życiowymi: śmierć bliskich, nieszczęśliwa miłość, utrata pracy, poważna choroba somatyczna (u chorego lub bliskich), np. nowotworowa. Współczesna psychiatriado roli tego czynnika odnosi się jednak sceptycznie.